Efikasna distribucija robe i promet putnika je oduvek bio važan faktor za održavanje ekonomske kohezije, još od doba starih carstva do modernih država danas u svetu. Sa tehnološkim i ekonomskim razvojem, sredstva za postizanje tog cilja su značajno evoluirala. Tako je i razvoj saobraćaja u tesnoj vezi sa prostornim razvojem ekonomskog sistema.
Evropska Unija je ekonomska i politička zajednica koja se danas sastoji od 27 zemalja članica. Unija svoje korene vodi od Evropsko ekonomske zajednice osnovane Rimskim ugovorom 1957. od strane šest evropskih država. Od tada se Evropska zajednica proširila pridruživanjem novih država-članica i stekla veću moć. Ova zajednica je oformljena pod sadašnjim imenom Ugovorom o Evropskoj uniji 1992. godine. Evropska unija predstavlja jedinstveno tržište u kome se primenom sistema zakona u svim državama članica garantuje slobodan protok ljudi, roba, usluga i kapitala. Sa skoro 500 miliona stanovnika Evropska Unija ima 31% udela u svetskom nominalnom bruto domaćem proizvodu u 2007. godini, što ukazuje na veliki značaj i uticaj koji ova zajednica ima. Sve ove činjenice ukazuju na potrebu za razvijenim tržištem transportnih usluga. Olakšavanje razmene između država članica postiže se velikim ulaganjem u transportni sektor. Zadacima transportovanja koji se javljaju u jednoj razvijenoj robnoj privredi ne može da udovoljiti samo jedna saobraćajna grana, jer nijedno saobraćajno sredstvo nema sva preimućstva koja bi isključila potrebu za drugim saobraćajnim sredstvima. Otuda proističe nužnost njihovog istovremenog postojanja i delovanja u sklopu jedinstvenog saobraćajnog sistema zemlje.
U drugom delu rada ukratko je opisan nastanak i razvoj pojedinih vidova transporta u svetu.
U trećem delu su prikazane osnovne ekonomsko-eksploatacione karakteristike kao što su: transportna sposobnost, brzina, elastičnost dok su vidova transporta upoređeni po njima.
U četvrtom delu je dat poseban osvt na stanje transportnog sektora u Evropskoj Uniji, poređenjem po karakteristikama kao što su broj preduzeća, prevoz roba, prevoz putnika itd.
2. VIDOVI TRANSPORTA
2.1. Drumski transport
Osnovu razvoja drumskog saobraćaja predstavlja pronalazak motora sa unutrašnjim sagorevanjem i njegova primena u proizvodnji prevoznih sredstava. Od 30-ih godina 20. veka kada započinje uvođenje ovog vida transporta započinje njegov intenzivan razvoj koji se danas ogleda u vodećoj poziciji u zadovoljavanju potreba prevoza, kako roba tako i putnika u odnosu na pojedine vidove transporta.
Razvoj drumskog saobraćaja se najbolje ogleda kroz sledeću tabelu.
Tabela 1. Dinamika broja automobila u svetu u odabranim godinama
| Godina | Broj automobila u milionima |
| 1940 | 46,1 |
| 1955 | 96 |
| 1973 | 295 |
| 1990 | 500 |
| 2000 | 700 |
Ukoliko se nastavi ovakav tempo razvoja drumskog saobraćaja predviđanja su da će se za 20 godina broj automobila udvostručiti. Faktori koji su doprineli razvoju drumskog saobraćaja su: niska cena pogonske energije (sve do 1973. godine), promena u strukturi privrede (razvoj prerađivačke industrije i rast potreba za prevozom male količine proizvoda na veći broj odredišta), podrška države u razvoju automobilske industrije kao i njenoj brizi za razvoj putničke mreže.
Stepen razvijenosti drumskog saobraćaja po pojedinim zemljama i regionima je u direktnoj vezi sa stepenom ukupne privredne razvijenosti. Upravo to je razlog značajne neravnomernosti razmeštaja kapaciteta drumskog saobraćaja. U visoko razvijenim zemljama dostignut je stepen motorizacije od 2-4 stanovnika na jedan putnički automobil, u srednje razvijenim zemljama se kreće od 4-12 stanovnika na jedan putnički automobil dok je kod nerazvijenih zemalja ovaj raspon znatno širi i kreće se od nekoliko desetina do preko hiljadu stanovnika na jedan putnički automobil. Nivo saturacije se dostiže pri stepenu motorizacije od 1,6-2 stanovnika na jedan automobil i veliki broj razvijenih zemalja se približio tom nivou.
Tabela 2. Stepen motorizacije po pojedinim zemljama u 2006. god.
| Zemlja | Broj stanovnika na 1 putnički automobil |
| SAD | 1,3 |
| Australija | 1,61 |
| Italija | 1,76 |
| Nemačka | 2,45 |
| Meksiko | 7,24 |
| Kolumbija | 34,48 |
| Pakistan | 125 |
| Etopija | 1000 |
Nastavak teksta preuzmite ovde – Download (PDF): Vidovi saobraćaja i transporta